پترونفت، ایمان زنگنه کارشناس اقتصادی با اشاره با تاکید بر اینکه یکی از مشکلات مهم کشور ما خام فروشی است اظهار داشت: متاسفانه ما در لایه‌های اول تولید گیر کرده‌ایم و به توسعه زنجیره‌ی ارزش صنایع مختلف نپرداخته‌ایم. در تمامی حوزه ها درگیر این مشکل هستیم، مثلاً در صنایع معدنی فقط به استخراج می‌پردازیم و مواد معدنی را به صورت خام صادر می‌کنیم.
وی افزود: در پتروشیمی‌ها گرفتار خام فروشی هستیم. انتظار ما این است که شرکت‌های پتروشیمی بتوانند با ایجاد ارزش افزوده‌ی بیشتر، برای کشور سودآوری داشته باشند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: استراتژی توسعه‌ی صنعتی در کشور ما به درستی اجرا نشده است و شرکت‌های پتروشیمی می‌دانند که با شرایط فعلی نیز امکان ادامه‌ی فعالیت دارند. زیرا برای چیزی که تولید می‌کنند در بازارهای بین‌المللی مشتری وجود دارد. آن‌ها امکان دستیابی به ارز را در همان مراحل ابتدایی دارند و بنابراین انگیزه‌ای برای توسعه زنجیره‌ی ارزش صنعت خودشان نمی‌بینند.
زنگنه گفت: شرکت‌های پتروشیمی نیاز به اورهال شدن و به روز شدن ماشین آلات‌شان دارند. ما نتوانسته‌ایم با تکنولوژی‌های روز دنیا همراه شویم و صنایع‌مان در حال استهلاک هستند.
این کارشناس اقتصادی گفت: شاید الان برای ما مهم است که به هر شکلی صنایع را سر پا نگه داریم و درآمد سهل الوصولی داشته باشیم. محصولات پتروشیمی در بازارهای بین المللی قابلیت فروش آسانی دارند اما باید این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد که آیا اصلاً معقول است، گاز با قیمت پایین به شرکت های پتروشیمی داده شود و آن ها به تولید مواد اولیه ای همچون متانول که قیمت بالایی در بازارهای بین المللی ندارد، بپردازند.
وی افزود: باید بررسی کنیم که آیا تولید هر محصولی برایمان ارزشمند است و سهم یارانه ها در تولید آن محصول چقدر است. همچنین باید ببینیم که از این محصولات چه سودی عاید دولت و مردم می شود.
وی ادامه داد: بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی حاضر نیستند به موقع ارزهای ناشی از صادرات دلاری خود را به دولت تحویل دهند. آن‌ها معتقدند که باید محصولاتشان را در بازارهای آزاد به فروش برسانند. در حالی که از رانت خوراک بهره‌مند می‌شوند و بر اساس مولفه‌های رقابتی به درآمدزایی نرسیده‌اند.
زنگنه تأکید کرد: به نظر می‌رسد، سیاست‌گذاران در کشورمان تنها به فکر این موضوع هستند که از طریق شرکت‌های پتروشیمی به محصولاتی برسند که قابلیت فروش آسانی در بازارهای بین المللی داشته باشد، حتی اگر این محصولات مواد اولیه باشند. شرکت‌های پتروشیمی طی سال های گذشته توانسته‌اند بازاری برای محصولاتشان به دست بیاورند.
این کارشناس ادامه داد: البته باید این موضوع را هم مدنظر داشت که این بازار توسط رقبایی که به تولید ارزان متانول می‌پردازند، تهدید شده است. باید بررسی های دقیقی صورت بگیرد که آیا اعطای گاز به نیروگاه‌ها و آزاد کردن گازوئیل و صادرات آن برای ما سودآوری بیشتری ندارد.
زنگنه افزود: شاید اگر با گزاره‌های اینچنینی بتوانیم سیاست گذاران را در مورد تأمین ارز مورد نیاز کشور متقاعد کنیم، تغییراتی در سیاست ها شاهد باشیم.
وی در پایان تأکید کرد: با توجه به نرخ تورمی که در کشور داریم، تثبیت هر گونه قیمت ثابت برای خوراک پتروشیمی‌ها به ضرر درآمدهای دولت خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: ایجاد نرخ‌های ثابت برای شرکت‌هایی که صادرات دارند و محصولاتشان را در بازارهای بین المللی به فروش می‌رسانند، منطقی به نظر نمی‌رسد. تعیین نرخ دینامیک و شناور برای خوراک پتروشیمی‌ها معقول است.
