مجموعه اقدامات و برنامههای هلدینگ صباانرژی از زمان استقرار دولت سیزدهم تا کنون، نمونهای مثالزدنی از تحقق شعار «ما میتوانیم» است. این مجموعه بزرگ اقتصادی که در بازار سرمایه با نماد «وصندوق» شناخته میشود، مدیریت و کنترل شرکتهای عظیمی مانند پتروشیمی جم، پتروشیمی جمپیلن، پتروشیمی مسجدسلیمان، فولاد اکسین خوزستان، صبافولاد خلیج فارس، لولهسازی اهواز، ایران یاسا تایر و رابر و…. را برعده دارد. در سالهای پس از استقرار دولت سیزدهم علاوه بر مدیریت بهینه داراییها و پروژههای موجود، تلاش وافری برای رفع موانع تولید و راهاندازی پروژههای جدید شده و میشود. در ادامه گزارشی از وضعیت پروژهها و برنامهها، قبل و بعد از استقرار دولت سیزدهم، ارائه میشود که بهخوبی نشانگر حجم تلاشهای مدیران این شرکت در تحقق شعارهای دولت سیزدهم است.
1. رفع موانع پروژه ABS & Rubber
پروژه ABS & Rubber یکی از مهمترین و سودآورترین پروژههای هلدینگ صباانرژی است که از چند سال پیش طراحی و کلنگزنی شده اما با چالشهایی مانند «تامین نقدینگی جهت تکمیل پروژه» و «وجود بروکراسی و فرایند های زمان بر در خصوص اتخاذ تصمیم در خصوص فعالیت ها و اقدامات کلیدی» مواجه بوده است. «معوق ماندن خرید تجهیز DCS»، «توقف پیشرفت فیزیکی خط ABS» و «معوق ماندن طراحی مهندسی پارک استایرن» وضعیت این پروژه پیش از استقرار دولت سیزدهم بود. در دوره جدید مدیریت این شرکت، برنامهها و اقدامات انجام شده جهت رفع چالشها و عبور از بحران انجام شده که از آن جمله میتوان به «تعیین تکلیف DCS و خرید از شرکت سایکون چین به یک سوم پیمانکار قبلی»، «برنامهریزی راهاندازی 5000 Line پروژه تا پایان 1402 و تکمیل پروژه در شهریور 1403»، «رفع موانع اجرای پروژه آفسایت، یوتیلیتی و فرایندی»، «انجام مذاکره برای بازگشت شرکت لایسنسور (ورسالیس)» و «راهاندازی سامانه خنککاری و آتشنشانی»، «انجام مذاکرات با شرکت سازنده درائینگ بکیج و تعیین تکلیف سفارشگذاری دستگاه» اشاره کرد. اکنون این پروژه در مرحله «نهایی سازی خرید تجهیز DCS به یک سوم قیمت پیمانکار قبلی»، «تسریع در اجرا» و «پیشرفت 90 درصدی در بخش طراحی مهندسی پارک استایرن» قرار دارد.
2. آغاز عملیات اجرایی پروژه PDH
دیگر پروژه مهم هلدینگ صباانرژی در حوزه پتروشیمی، پروژه عظیم PDH-PP در عسلویه است که این پروژه نیز با چالشهایی مانند «تامین منابع مالی» و «انتخاب پیمانکار توانمند جهت اجرای پروژه» مواجه بوده است. پیش از استقرار دولت سیزدهم، قرارداد زمین پروژه ملغی شده بود و برای تامین مالی اجرای آن اقدامی نشده بود. با استقرار دولت جدید، برنامهها و اقداماتی جهت رفع چالشها و عبور از بحران انجام شده که از آن میتوان «رفع مشکلات و موانع حقوقی و مذاکره و رفع مشکل زمین احداث کارخانه»، «مذاکره جهت تامین مالی از صندوق توسعه ملی و خط اعتباری چین» و «آغاز فرآیند مناقصه جهت انتخاب پیمانکار» اشاره کرد. هماکنون با «نهایی¬سازی اختصاص زمین جهت اجرای پروژه»، «کلنگ¬زنی رسمی پروژه و آغاز عملیاتی اجرایی» و «اخذ مجوز استفاده از آب دریا» در حال اجرا میباشد.
3. گسترش سرمایهگذاریها در حوزه پالایشگاهی
فعالیت در حوزه پالایشگاهی یکی از مهمترین فعالیتهای هلدینگ صباانرژی میباشد. در این راستا مدیران جدید شرکت تلاش دارند، افزون بر پروژههای تعریف شده قبلی، به سمت راهاندازی پروژههای جدید حرکت کنند. «لزوم بررسی توجیه پذیری فنی و اقتصادی طرح»، «تامین یوتیلیتی»، «تامین مالی» و «دشواری دسترسی به دانش فنی روز دنیا» از جمله چالشهای مهم فعالیت در این حوزه میباشد. پیش از دولت سیزدهم، طرح های پتروپالایش و استحصال گاز از میادین مسجد سلیمان پیگیری نشده بود. با استقرار مدیریت جدید در هلدینگ صباانرژی، برنامهها و اقدامات انجام شده جهت رفع چالشها انجام شده که از آن جمله میتوان به «انعقاد تفاهمنامه ایجاد تاسیسات جمعآوری و استحصال گاز از میادین مسجدسلیمان به ارزش 700 میلیون یورو»، «انعقاد تفاهمنامه اجرای پروژه پالایشگاه مقیاس کوچک نفتی با ظرفیت 20 هزار بشکه در روز به مبلغ 75 میلیون یورو»، «انعقاد تفاهمنامه اجرای طرح پتروپالایش مسجد سلیمان به ارزش 4 میلیارد یورو»، «پیگیری جهت تامین مالی طرح پتروپالایش مسجد سلیمان از محل منابع صندوق توسعه ملی یا فاینانس» و «پیگیری جهت تمدید موافقت اصولی و مجوز خوراک طرح پتروپالایش مسجدسلیمان» اشاره کرد. با پیگیریهای انجام شده، هماکنون اقدامات زیربنایی مهم در حوزه پالایشگاهی انجام شده است که میتوان «اخذ مجوز تخصیص 20 هزار بشکه نفت خام جهت خوراک پالایشگاه کوچک مقیاس در منطقه مسجدسلیمان»، «اخذ جواز تاسیس پالایشگاه کوچک مقیاس در منطقه مسجدسلیمان»، «اخذ مجوز تخصیص 35 هزار بشکه نفت خام جهت احداث پالایشگاه زاگرس در استان چهارمحال و بختیاری» و «اخذ مجوز تخصیص 50 هزار بشکه نفت خام جهت احداث پتروپالایش در شهرستان باغملک استان خوزستان» اشاره کرد. میزان اشتغال زایی اجرای طرحهای فوق 3500 نفر خواهد بود.
4. گسترش سرمایهگذاریها در حوزه پایین¬دست پتروشیمی
سرمایهگذاری در حوزه پاییندست پتروشیمی یکی از مهمترین راهبردهای هلدینگ صباانرژی در تکمیل زنجیره ارزش است. در این خصوص، با استقرار تیم جدید، برنامهها و اقدامات مهمز انجام شده که «برنامه¬ریزی جهت اجرای طرح CDR در پتروشیمی مسجد سلیمان با ارزش سرمایه گذاری 31 میلیون یورو»، «برنامه¬ریزی جهت اجرای طرح اوره با پوشش گوگردی با ارزش سرمایه گذاری 17 میلیون یورو»، «برنامه¬ریزی جهت آغاز عملیات اجرایی طرح تولید پالت¬های پلی اتیلنی به ظرفیت 950 هزار عدد در سال در منطقه عسلویه» و «پیگیری اجرای پروژه پارک اوره با مشارکت هلدینگ خلیج فارس در شهرستان لردگان» میباشد. همچنین یکی از مهمترین اقدامات در این راستا، اخذ زمین و مجوزهای مورد نیاز جهت اجرای طرح تولید پالت¬های پلی اتیلنی بوده است.
5. طرحهای سرمایهگذاری در منطقه بندر دیلم
سرمایهگذاری در مناطق محروم و دارای ظرفیتهای تجاری و تولیدی، یکی دیگر از راهبردهای شرکت سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی کشوری است که در این راستا، مجموعه ای طرح های سرمایه گذاری در منطقه بندر دیلم طراحی شده است. مهمترین چالشهای پیشرو در این حوزه، «لزوم بررسی توجیه پذیری فنی و اقتصادی طرحها»، «تخصیص خوراک»، «تخصیص زمین»، «تامین یوتیلیتی» و «تامین مالی» میباشد. «برنامه¬ریزی جهت اجرای طرح تولید آمونیاک و اوره بندر دیلم به ظرفیت 680 هزار تن آمونیاک و 1075000 تن اوره به ارزش 750 میلیون دلار» و «برنامه¬ریزی جهت اجرای طرح¬های تولید BOPP، پلی پروپیلن انبساطی و ژئوتکستال در بندر دیلم مجموعاً به ارزش 45 میلیون دلار» از مهمترین برنامهها و اقدامات انجام شده در این خصوص است. برای راهاندازی این پروژهها، اقدامات متنوع منتج به نتیجه انجام شده که از آن جمله میتوان به «انعقاد تفاهمنامه تملک زمین 150 هکتاری در منطقه ویژه بوشهر»، «انعقاد تفاهم¬نامه احداث طرح¬های پتروشیمی در استان بوشهر (اوره و آمونیاک، پایین دست پلی پروپیلن)» اشاره کرد. میزان اشتغال زایی طرحهای منطقه بندر دیلم، 2500 نفر خواهد بود.
6. گسترش صبا فولاد خلیج فارس
صبافولاد خلیج فارس یکی از مهمترین شرکتهای هلدینگ صباانرژی می باشد که گسترش آن، مورد توجه مدیران این هلدینگ قرار دارد. مهمترین چالش این شرکت، «تکمیل فرایند قانونی تملک زمین محل احداث پروژه احیای دوم آن» است. «متوقف ماندن عملیات اجرایی پروژه»، «سلب امتیاز زمین محل اجرای پروژه» و «عدم تامین مالی طرح» از مهمترین ضعفهای دولت قبلی در خصوص شرکت صبافولاد بود. با استقرار دولت جدید، اقدامات مهی برای گسترش صبافولاد انجام شده که «عرضه اولیه شرکت صبافولاد خلیج فارس در بازار سرمایه»، «مذاکره و رفع مشکلات و موانع حقوقی زمین احداث کارخانه»، «رفع موانع سرمایهگذاری و برنامه ریزی برای تامین مالی تا افتتاح پروژه» و «شروع فرایند فراخوان و انتخاب پیمانکار» از آن جمله است. همچنین اقدامات اجرایی موثری در این شرکت صورت گرفته که نتایج آن بسیار تعیین کننده خواهند بود. از جمله این اقدامات میتوان به «آغاز عملیات اجرایی پروژه احیای دوم»، «واگذاری 43 هکتار از زمین های سلب امتیاز شده جهت اجرای پروژه»، «تامین مالی طرحها از طریق عرضه سهام شرکت در بورس اوراق بهادار (افزایش سرمایه از طریق صرف سهام) به مبلغ 4،450 میلیارد تومان» و «نهایی شدن ساخت و تکمیل تجهیز «استکر ریکلایمر» صبافولاد خلیج فارس» اشاره کرد.
7. گسترش فولاد اکسین خوزستان
شرکت فولاد اکسین، یکی از شرکتهای دانشبنیان و سودآور هلدینگ صباانرژی است. چالشهای پیشروی این شرکت عبارتند از «تامین مالی طرح احیای مستقیم و فولادسازی»، «تامین پایدار برق مورد نیاز کارخانه» و «انتخاب پیمانکار توانمند جهت اجرای پروژه». پروژه مهم فولادسازی فولاد اکسین در دولت قبلی متوقف شده بود. با استقرار تیم جدید، برنامهها و اقدامات انجام شده جهت رفع چالشها و عبور از بحران انجام شده که از آن جمله میتوان به «انعقاد تفاهم¬نامههای اجرایی میان صندوق بازنشستگی کشوری و استانداری خوزستان و جلب رضایت گروه سرمایهگذاری ملی»، «به عنوان سهامدار 40 درصدی جهت مشارکت در اجرای طرح گسترش احیا و فولادسازی» و «آغاز عملیات اجرایی احیای مستقیم و فولادسازی» اشاره کرد. هماکنون با تلاشهای شبانهروزی، اقدامات رو به گسترش این شرکت در حال انجام است. «آغاز فرایند فراخوان و انتخاب پیمانکار»، «رایزنی و انعقاد تفاهمنامه 500 هزار تنی تولید ورقهای خاص با شرکت ملی گاز ایران به ارزش 25 همت و سود برآوردی 5 همت» و «تامین 25 هکتار زمین برای تامین مسکن کارکنان به صورت رایگان» از دیگر اقدامات صباانرژی برای گسترش فولاد اکسین خوزستان است.
8. گسترش سرمایهگذاریها در حوزه لولهسازی و صنایع پایین دست فولاد
در کنار پروژه احیای 2 صبافولاد و پروژه فولادسازی فولاد اکسین، هلیدنگ صباانرژی به گسترش سرمایهگذاریها در صنایع پایین دست فولاد و لولهسازی توجه ویژه دارد تا از این طریق در آینده، زنجیره ارزش سبد فولاد خود را تکمیل کند. چالشهای پیشرو در این حوزه عبارتند از «لزوم بررسی توجیه پذیری فنی و اقتصادی طرح»، «دشواری دسترسی به دانش فنی روز دنیا»، «تامین مالی طرح»، «بدهی سنواتی و معوقات بانکی» و «پروژه محور بودن بازار محصولات». عدم پیگیری طرح های جدید و زیان انباشه شرکت لوله سازی اهواز وضعیت این حوزه در دولت قبلی بود. با استقرار تیم جدید، اقدامات متعددی در این حوزه انجام شده است که میتوان به «پیگیری پرونده¬های حقوقی»، «پیگیری جهت اخذ زمین به منظور انتقال کارخانه لوله¬سازی اهواز به خارج از شهر» و «افزایش سهم بازار» اشاره کرد. در شرایط فعلی بعد از پیگیریهای بسیار، اقدامات بسیار موثری در حوزه لوله سازی انجام شده است که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: «خروج از ماده 141 قانون تجارت و دستیابی به سود عملیاتی»، «تولید لوله-های بدون درز»، «انعقاد تفاهمنامه ایجاد تاسیسات جهت تولید لولههای بدون درز با ظرفیت 250 هزار تن در سال به مبلغ 200 میلیون دلار میان صندوق بازنشستگی کشوری و استانداری خوزستان»، «واسپاری بخشی از تولید لولههای حاصل از ورقهای فولاد اکسین خوزستان به لولهسازی اهواز»، «انعقاد تفاهمنامه احداث کارخانه مخازن تحت فشار در شهرستان رامهرمز به ارزش 25 میلیون یورو میان صندوق بازنشستگی کشوری و استانداری خوزستان» و «بررسی احداث کارخانه تولید لوله و مخازن تحت فشار در شهرستان دهدشت به ارزش 13 میلیون یورو».
9. افزایش صد در صدی ظرفیت تایرهای تیوبلس موتوری شرکت ایران یاسا
یکی از صنایع ارزشمند پرتفوی وصندوق، برند خوشنام ایران یاسا است. این شرکت در سالهای گذشته مشکلات متنوعی داشته که با رفع آن مشکلات، هماکنون یکی از شرکتهای رو به رشد و سودآور صباانرژی محسوب میشود. چالشهای پیشروی این شرکت «فرسودگی تجهیزات»، «پایش ضعیف بازار» و «مشکلات تخصیص ارز» میباشد. در دولت قبلی، ظرفیت تولید تایرهای تیوبلس، 2500 تن در سال بود که با استقرار دولت جدید، این عدد به 500 تن در سال رسیدو افزون بر آن، تجهیزات پخت تایر هم بومی سازی شد. تکمیل فاز دوم پروژه تایرهای تیوبلس، گسترش سبد محصولات و گسترش بازار از مهمترین برنامه های صباانرژی برای گسترش ایران یاسا می باشد.
10. رشد ارزش بازار و سودآوری هلدینگ و رشد درآمد صادراتی تا 847 میلیون دلار
وصندوق به عنوان یکی از برندهای خوشنام بازار سرمایه، با وجود اصلاحهای متعدد بازار، وضعیت باثباتی را طی کرده و باعث اقبال سرمایهگذاران شده است. مهمترین چالش مدیریت سرمایه در وصندوق «اصلاح ساختاری پرتفوی با هدف بهینه¬سازی بازدهی» است. با استقرار دولت جدید، برنامهها و اقدامات انجام شده جهت رفع چالشها انجام شده که از آن جمله می توان به «شناسایی سهام کم بازده و خارج از چشم انداز کلان شرکت جهت فروش و جایگزینی با سهام مطابق با استراتژی و سودآوری بالا» و «برنامه¬ریزی جهت گسترش پایدار و متوازن سبد سهام هلدینگ» اشاره کرد. قبل از استقرار دولت سیزدهم، ارزش بازار وصندوق در پایان مرداد 1400: 49 هزار میلیارد تومان و سود حاصل از عملیات وصندوق در سالهای 1398، 1399 و 1400 به ترتیب 2790، 5990 و 10647 میلیارد تومان بوده است. با استقرار دولت سیزدهم و اجرای برنامه های تحولی، ارزش بازار وصندوق در پایان مرداد به 1402: 62 هزار میلیارد تومان رسید. همچنین وصندوق شاهد افزایش سوآوری در پایان سال مالی 1401 به حدود10,729 میلیارد تومان و افزایش 42 درصدی درآمد صادراتی هلدینگ نسبت به سال 1401 بود.
11. نوآوری¬ها و فناوریهای نوین
با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر تمرکز فعالیت ها در بسترهای نوآورانه و دانشبنیان، هلدینگ صباانرژی یکی از مهمترین محورهای فعالیت خود را حرکت در مسیر فناوری های نوین و استفاده از ظرفیت های مجموعه های دانش بینان قرار داد. در این راستا، اقدامات متنوعی در هلدینگ صباانرژی انجام شده که از آن جمله میتوان به «انعقاد تفاهمنامه ایجاد پردیس علم و فناوری صنعتی با مشارکت دانشگاه صنعتی شریف در محل شرکت کارخانجات تولیدی تهران»، «تجهیز این هلدینگ به هوش تجاری (BI) به منظور بهینهسازی تصمیمات مدیریتی اجرای مدل نظارتی فناورانه مبتنی بر سامانه هوش تجاری برای اولین بار» و انعقاد تفاهمنامه با شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران و دانشگاه علم و صنعت جهت تولید برق، هلیوم و نیتروژن در ایستگاه های فشار گاز کشور» اشاره کرد. مهمترین چالش در این حوزه، عدم بهره مندی از دارایی های غیرمولد هلدینگ از جمله کارخانجات تولیدی تهران است که هلدینگ صباانرژی برنامهای نتجیهبخش در این زمینه اجرا خواهد کرد.
12. تحول مدیریتی در شرکتهای تابعه و افزایش بهره¬وری
هلدینگ صباانرژی به عنوان یکی از شرکتهای مبتنی بر الگوی کمپانیپرنت، مدیریت و نظارت بر عملکرد دهها شرکت مهم را برعهده دارد. چالشهای پیشروی این بخش از مسئولیت صباانرژی، «موانع افزایش بهره¬وری شرکتهای تابعه» و «کمبود اطلاعات جهت تصمیم گیری» می باشد. در دوره دولت قبلی، هلدینگ صباانرژی در این حوزه مشکلات عدیده ای داشت که از آن جمله میتوان «عدم اجرای طرح¬های پیشرفت»، « عدم وجودزیرساخت مناسب دریافت اطلاعات و گزارشها» و «عدم دریافت گاز به میزان مورد نیاز جهت دستیابی به ظرفیت اسمی پتروشمیی مسجد سلیمان» را برشمرد. با استقرار دولت جدید، برنامهها و اقدامات انجام شده جهت رفع چالشها و عبور از بحران انجام شد که از آن جمله میتوان به «تغییر رویکرد مدیریتی شرکتهای تابعه از دستورمحوری به ارزش آفرینی و خلق ارزش»، «پایش و نظارت هوشمند و لحظه ای بر عملکرد شرکتها در حوزه تولید، فروش و پروژه¬ها»، «رفع موانع و کمک موثر به راهاندازی پروژه ها» و «تسهیل در تامین مالی پروژه ها» اشاره کرد. همچنین اقدامات موثری در راستای رفع موانع تولید در شرکت پتروشیمی مسجد سلیمان مانند «وصل شدن گاز در بهمن 1401» و « جهت تهاتر بدهی شرکت به شرکت ملی گاز با مطالبات اوره ای آنها» انجام شده است. دیگر اقدامات تحولی شرکت سرمایهگذاری صندوق بازنشستگی کشوری در حوزه شرکت های تابعه، «تلاش برای افزایش ظرفیت اسمی تولید اوره و آمونیاک در پتروشیمی مسجدسلیمان»، «مذاکرات اثربخش در حوزه سرمایه گذاری خارجی بخصوص به شرکت های چینی و روسی» و «مذاکرات اثربخش با بخش های دولتی درخصوص راه اندازی پروژه های ملی» است. «برگزاری منظم جلسات و نشست¬های هم اندیشی و هم افزایی درون گروهی»، «استقرار سامانه هوشمند کسب و کار»، «پیگیری تقویت گاز مجتمع پتروشمیی مسجد سلیمان» دیگر اقدامات نظارتی صباانرژی در شرکت های تابعه است. پیگیری و توفیق در چندین پرونده حقوقی مهم یکی از مهمترین فعالیت های هلدینگ در هدایت شرکت های تابعه است که از آن جمله میتوان به «صدور حکم دعوی له صبا انرژی به ارزش 300 میلون یوآن درخصوص پتروشیمی مسجد سلیمان»، «پذیریش تجویز اعاده دادرسی دعوی پتروشیمی جم علیه پتروشیمی مهر به ارزش 870 میلیون دلار پتروشیمی مهر» و «مطالبه هزینه انبارداری شرکت توسعه پتروشیمی به ارزش 27 میلیون دلار توسط لوله سازی اهواز» اشاره کرد.
13. سایر برنامه¬ها و اقدامات در راستای استراتژی¬ها و چشم¬انداز آتی هلدینگ
هلدینگ صباانرژی افزون بر طرحهای و برنامههای گفته شده، برنامه های دیگری نیز در دستور کار خود قرار دارد که گسترش نیروگاه تبریز و سرمایه گذاری در منطقه اقتصادی مکران از جمله ند. چالشهای پیشروی این برنامهها عبارتند از «لزوم بررسی توجیه پذیری فنی و اقتصادی طرح ها»، «تخصیص خوراک»، «تخصیص زمین»، «تامین یوتیلیتی» و «تامین مالی». مدیران جدید هلدینگ صباانرژی برنامهها و اقدامات مهمی را در این زمینه انجام داده اند که میتوان به «برنامه¬ریزی جهت افزایش ظرفیت نیروگاه تبریز از 800 مگاوات به 1400 مگاوات»، «برنامه¬ریزی و مذاکره جهت تامین مالی طرح ها از طریق شبکه بانکی و بورس اوراق بهادار» و «رایزنی با نماینده ویژه رییس جمهور در شورای عالی توسعه مناطق مکران جهت ایجاد فرصت سرمایهگذاری مرتبط با فعالیت هلدینگ» اشاره کرد.
سخن آخر
همت مدیران ارشد صباانرژی بر بهینهسازی داراییها، گسترش سرمایهگذاریها در حوزههای تخصصی و سودآوری پایدار برای سهامداران خود است. این هلدینگ، در در مسیر شرکتهای خود، از همه ظرفیت ها برای رفع موانع و تامین مالی بهره میگیرد. با راهاندازی پروژههای جدید و رسیدن آنها به مرحله تولید، برگ زرینی در یکی از بزرگترین شرکتهای چندرشتهای کشور ورق خواهد خورد که این مهم، گامی بلند برای پیشرفت کشور و امیدی پایدار برای بازنشستگان عزیز است.