سود قربانی تشریفات؛ تاپیکو به کدام سمت می‌رود؟

در شرایطی که نرخ تسعیر ارز بیش از ۳۵ درصد افزایش یافته و بخش عمده محصولات تاپیکو به‌صورت ارزی به فروش می‌رسد، انتظار طبیعی آن است که سودآوری این هلدینگ نیز متناسب با تورم و جهش نرخ ارز افزایش یابد. اما واقعیت‌های صورت‌های مالی، تصویری کاملاً متفاوت را نشان می‌دهد؛ تصویری نگران‌کننده از ناکارآمدی مدیریتی و اولویت‌های معکوس.
بر اساس داده‌های مالی، هزینه‌های اداری تاپیکو در سال مالی اخیر بیش از ۶۰ درصد رشد کرده؛ رشدی که نه با بهره‌وری همراه بوده و نه با افزایش معنادار سود. در مقابل، با وجود ۳۱ درصد افزایش درآمد، سود تاپیکو تنها ۵ درصد رشد داشته؛ آن هم نه در شرکت‌های مدیریتی، بلکه عمدتاً ناشی از عملکرد شرکت‌های غیرمدیریتی. به بیان روشن‌تر، جایی که مدیران منصوب نقش مستقیم دارند، سودآوری یا متوقف شده یا عقب نشسته است.
این ارقام زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که بدانیم سود واقعی تاپیکو، با لحاظ تورم، عملاً کاهش یافته است. یعنی هلدینگی که باید پشتوانه معیشت میلیون‌ها بازنشسته باشد، در عمل از حفظ قدرت خرید منابع خود نیز ناتوان بوده است.
ریخت‌وپاش در اوج تنگنا؛ جشن برای چه و برای که؟
در چنین شرایطی، پرسش اصلی اینجاست:
برگزاری جشن‌های پرهزینه و چند ده میلیاردی به نام سالگرد تأسیس، با چه توجیهی انجام می‌شود؟
مدیرانی که باید نگران کاهش سود، افزایش هزینه‌ها و آینده دارایی‌های بازنشستگان باشند، بی‌دغدغه، مراسمی «شاهانه» برگزار می‌کنند؛ در حالی که بسیاری از مستمری‌بگیران، چشم‌انتظار حقوقی هستند که شاید کفاف چند روز زندگی‌شان را هم ندهد. این شکاف میان واقعیت معیشت ذی‌نفعان و سبک مدیریت در رأس هلدینگ، تنها یک خطای مدیریتی نیست؛ یک مسئله اخلاقی و اجتماعی است.
جشن سالگرد، اگر قرار است برگزار شود، باید آورده اقتصادی، پیام بهره‌وری یا دستاورد مشخص داشته باشد. در غیر این صورت، چیزی جز مصرف منابع عمومی برای نمایش‌های بی‌حاصل مدیریتی نیست؛ منابعی که می‌توانست صرف توسعه، کاهش هزینه‌ها، یا حتی ترمیم سودآوری شرکت شود.
مسأله فقط عدد نیست؛ مسأله اولویت‌هاست
مسأله تاپیکو صرفاً افزایش هزینه‌های اداری یا افت سود نیست؛ مسأله، نوع نگاه مدیریتی است. وقتی در شرایط افت واقعی سود، هزینه‌های تشریفاتی و تبلیغاتی افزایش می‌یابد، پیام روشنی به ذی‌نفعان مخابره می‌شود:
اولویت، نه تولید ثروت است و نه صیانت از منافع بازنشستگان؛ بلکه حفظ ظواهر و رضایت حلقه مدیریتی.
تاپیکو اگر قرار است احیا شود، پیش از واگذاری یا تغییر مالکیت، نیازمند اصلاح فوری حکمرانی شرکتی، شفافیت هزینه‌ها و پاسخ‌گویی مدیران است. در غیر این صورت، حتی بهترین واگذاری‌ها هم تنها صورت‌مسأله را جابه‌جا می‌کنند.
جمع‌بندی
در زمانی که سود تاپیکو علی‌رغم تورم در حال فرسایش است و هزینه‌های اداری افسارگسیخته رشد می‌کند، برگزاری جشن‌های پرهزینه نه‌تنها توجیه اقتصادی ندارد، بلکه نماد فاصله خطرناک مدیران از واقعیت‌های مالی و معیشتی ذی‌نفعان است.
سؤال ساده است: این ریخت‌وپاش‌ها دقیقاً با چه هدفی و با چه دستاوردی انجام می‌شود؟