روز قبل بانک مرکزی در بخشنامهای اعلام کرد که شرایط پرداخت ارز سهمیهای تغییر کرده و متقاضیان باید حساب ارزی داشته باشند تا ارز تقاضا شده به حساب آنها واریز شود و اسکناس به آنها تحویل داده نمیشود. علاوه بر این مسئله سقف ارز پرداختی در سر فصل نیازهای ضروری که به هر کارت ملی سالانه یکبار تعلق میگرفت تغییر کرده و با کاهش از پنج هزار دلار به دو هزار دلار برگردانده شده است.
به نظر میرسد تصمیم جدید بانک مرکزی به بازی با آتش قیمت دلار در بازار آزاد منجر شود.
واقعیت بازار ارز نشان میدهد که تقاضای ارز بازار غیررسمی قابل چشمپوشی نیست و برخی نیازها همواره از طریق این بازار پاسخ داده میشود که الزاما هم این نیازها غیرقانونی نیست. به عنوان مثال، تقاضای ارز مسافرتی بیش از سهمیه، تامین ارز برای مهاجرت، بخشی از تامین ارز باشگاههای ورزشی و تامین ارز برای بخش غیرشفاف اقتصاد مانند قاچاق از طریق بازار آزاد ارز صورت میگیرد. موارد گفته شده صرفنظر از تقاضای احتیاطی در بازار ارز است که با افزایش ریسکهای سیاسی یا برای حفظ قدرت خرید در برابر تورم به بازار ارز اضافه میشود. به همین دلیل در موقعیتی که بخش دولتی و رسمی نمیتواند به تمام نیازهای ارزی پاسخ دهد، بازار موازی در کنار بازار رسمی تشکیل میشود تا مابقی تقاضاها پاسخ داده شود.البته بررسی قیمت ارز در شاخص تورم کشورهای مختلف مانند مصر، سوریه، لبنان و پاکستان که دارای بازار موازی در کنار بازار رسمی هستند نشان میدهد که قیمت ارز در بازار آزاد جهتدهنده تورم و عامل تعیینکننده قیمت کالاها در اقتصاد این کشورها است.
در بخشنامه جدید بانک مرکزی افراد ملزم به تشکیل حساب ارزی شدند که شرایط را برای عرضه ارز در بازار آزاد کمی سخت میکند ارز سهمیهای بخش قابل توجهی از نیازهای بازار آزاد را پاسخ میداد و با عرضه ارز سهمیهای توسط خریداران به بازار نیاز ارزی بازار ارز تا حدودی پاسخ داده میشود و رشد قیمت دلار کنترل میشود.با کاهش سقف سهمیه ارز و الزام به افتتاح حساب خریداران ارز سهمیهای، میزان عرضه ارز در بازار آزاد کم میشود که با توجه به وجود نیاز ثابت در بازار آزاد میتواند بر قیمت دلار در بازار آزاد اثر افزایشی بگذارد.
خبرگزاری آکسیوس به نقل از منابع مطلع خبری اعلام کرده است که طرح پیشنهادی توافق موقت آمریکا توسط ایران رد شده است که میتواند با اثرگذاری بر تقاضای احتیاطی میزان تقاضا را در بازار ارز تحت تأثیر قرار دهد. این مسئله در شرایطی که میزان عرضه ارز سهمیهای توسط بانک مرکزی محدود شده و در تنگنا قرار گرفته است میتواند برای بانک مرکزی به منزله بازی با آتش قیمتها در بازار آزاد باشد و روند رشد قیمت را تندتر کند.
حباب سکه کاهش یافت
اونس طلا پایین مرز دو هزار دلاری نوسان میکند ولی تصمیم اخیر اوپک پلاس برای کاهش تولید، امیدها برای رشد قیمت نفت به محدوده ۱۰۰ دلاری را افزایش میدهد؛ مسئلهای که در صورت تحقق میتواند سوخت رشد قیمت اونس طلا را تامین کند، زیرا در قیمتهای بالای نفت معمولاً نفت و طلا همگرا میشوند.
بررسی قیمت سکه و حباب آن نشان میدهد که میزان حباب سکه به حدود ۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسیده که حدود ۲۴ درصد است. از آنجا که حباب سکه پیش از نوروز ۱۴۰۲ به نزدیکی ۳۰ درصد رسیده بود، با کاهشی شدن قیمتها در روز قبل به نزدیکی ۲۴ درصد رسید و کاهش یافت.
در شرایطی که برخی از معاملهگران از واگرایی سیزده بهدر و کاهش قیمت دلار پس از تعطیلات میگویند، به گفته برخی از صرافان، معاملهگران افزایشی نیز برای افزایشی شدن قیمتها دندان تیز کردهاند؛ چراکه تصور میکنند تقاضای انباشته شده در تعطیلات میتواند موجب رشد قیمتها پس از اتمام تعطیلات شود.