پترونفت، هرچند که امسال میزان مصرف مازوت نیروگاه‌های حرارتی نسبت به سال گذشته در زمان مشابه ۲۹ درصد کاهش یافته است، این میزان مصرف نیز در نیروگاه‌های خارج از کلانشهر‌ها و بافت شهری و بدون تاثیر روی سکونتگاه‌های پذیرنده آلودگی اتفاق افتاده است، اما با این حال رد تاثیر مازوت‌سوزی نیروگاه‌ها بر آلودگی هوا دیده می‌شود.
آنطور که ساناز جعفرزاده – مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و بهره‌برداری تولید شرکت برق حرارتی گفت، هم اکنون از میان ۱۴۰ نیروگاه بزرگ کشور فقط ۱۶ نیروگاه بخاری قابلیت مصرف مازوت به عنوان سوخت جایگزین دارند و بقیه نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی هستند که امکان مصرف مازوت را ندارند. در تهران هم فقط نیروگاه بعثت، نیروگاه بخاری است که از سال ۱۳۹۱ بخش مصرف مازوت آن پلمب شده است و در تهران برای تامین برق هیچ نیروگاهی مازوت مصرف نمی‌شود.
موضوع مورد توجه این است که هیچکدام از نیروگاه‌های کشور تمایلی به استفاده از سوخت مازوت ندارند چراکه استفاده از مازوت هزینه تعمیر، نگهداری و بهره‌بردای را تا ٥٠ درصد افزایش می‌دهد. به عبارتی مصرف سوخت‌های فسیلی بجز گاز حاوی موادی هستند که باعث رسوب‌زایی و خوردگی روی سطوح داغ بویلر می‌شوند. این خوردگی بیشتر در سوپرهیترها، نگهدارنده‌ها و ایرهیتر‌ها اتفاق می‌افتد. برطرف کردن آسیب‌های وارده شده به این تجهیزات مستلزم خروج اضطراری نیروگاه است. تعمیرات و آماده‌سازی دوباره نیروگاه جهت بهره‌برداری، مستلزم هزینه‌های سنگین است.
مطالعات نشان می‌دهد که در صورت تخصیص مقادیر بالاتر از ٤٥ درصد از سهم سوخت مصرفی نیروگاه‌های بخاری به مازوت، به ازای هر ١٠ درصد افزایش، به طور متوسط ١ درصد راندمان، ٣ درصد ضریب بهره‌برداری و حداقل ٣ میلیون مگاوات ساعت ظرفیت تولید نیروگاه‌های بخاری کشور کاهش می‌یابد.
با توجه به میزان بالای گوگرد موجود در سوخت مازوت، نیاز به حفظ دمای ١٥٠ درجه سانتیگراد گاز‌های (حاصل احتراق) خروجی از گرمکن‌های هوا به منظور جلوگیری از خوردگی این تجهیزات بوده و این مستلزم آن است که گرمایش هوای ورودی به این گرمکن‌ها به صورت مداوم صورت پذیرد که خود نیازمند مصرف انرژی و در نتیجه افزایش مصرف بخار است.
طبق اسناد فنی نیروگاه شهید رجایی (قزوین)، درصورت استفاده ازسوخت مازوت به دلیل ضرورت استفاده از بخار اتمایز برای پودر کردن سوخت مازوت، ٣ متر مکعب در ساعت برای هر واحد بخار آب دمین مصرف می‌شود که این میزان برای یک روز و برای چهار واحد این نیروگاه به ٢٨٨ متر مکعب می‌رسد. ظرفیت بخار کمکی اتمایز سوخت مازوت می‌توانست برای تولید یک مگاوات مورد استفاده قرار گیرد و برای یک روز و برای ٤ واحد ٨٢ مگاوات ساعت انرژی شود.
مصرف بخار سوت بلاور در زمان استفاده از سوخت مازوت، ٨.٤ مترمکعب در ساعت است که با فرض ٥٠ درصد استفاده در روز از سوت بلاورها، برای یک روز و برای ٤ واحد ٦٥ مگاوات ساعت انرژی خواهد شد.
افزایش تعداد خروج‌های اضطراری (ضریب خروج اضطراری) واحد‌ها به منظور رفع نشتی‌های دود ناشی از افزایش خوردگی داکت‌های دود و در نتیجه کاهش عمر المان‌های بویلر به دلیل تنش‌های حرارتی ناشی از خروج اضطراری و راه‌اندازی‌های مکرر، از دیگر اثرات مخرب معمول ناشی از مصرف بلندمدت مازوت در نیروگاه‌هاست. گرفتگی ایرهیتر‌ها (ژانگستروم) در اثر استفاده از سوخت مازوت (بخصوص با کیفیت پایین) و همچنین افزایش خوردگی و تخریب این تجهیز منجر به افزایش فشار کوره می‌شود و جهت کنترل و کاهش فشار کوره نیاز به محدودیت بار و یا افزایش تعداد دفعات خروج اضطراری واحد به منظور شست‌وشو و ترمیم سیل‌های ژانگستروم‌ها است.
افزایش نشتی از لوله‌های بویلر (در بخش‌های فوق داغ) در اثر تبعات ناشی از خوردگی زیاد هنگام استفاده از سوخت مازوت (بخصوص با کیفیت پایین) منجر به محدودیت در تولید (به منظور کاهش نشتی آب و بخار) و افزایش ضرایب خروج واحد‌ها می‌شود. همچنین، افزایش تجمع رسوبات روی جداره بیرونی لوله‌ها منجر به کاهش تبادل حرارت و افت دمای بخار خروجی بویلر و در نتیجه کاهش توان تولیدی می‌شود.
به دلیل خارج شدن شرایط محصولات احتراق خروجی از دودکش از استاندارد‌های زیست محیطی هنگام استفاده از سوخت مازوت و همچنین افزایش خوردگی داکت‌های دود خروجی بویلر و نشت دود و تبعات زیست محیطی ناشی از آن در اثر استفاده از سوخت مازوت بنا به الزامات نهاد‌های زیست محیطی و منطقه ای، اغلب نیروگاه یا با اعمال جرایم مربوطه مواجه شده یا مجبور به کاهش بار تولیدی واحد و یا خروج واحد‌ها از مدار می‌شود.
گرفتگی مکرر سرنازل مشعل‌ها در اثر استفاده از سوخت مازوت که منجر به افزایش فشار سر نازل مشعل‌ها می‌شود و نیاز به افزایش تعداد دفعات خروج مشعل‌ها از مدار به منظور بازدید و تمیزکاری و یا تعویض سرنازل‌ها و کاهش بار لازم بدین منظور وجود دارد.
با توجه به موارد فوق، استفاده از سوخت مازوت باعث فرسودگی نیروگاه، کاهش راندمان و افزایش هزینه‌های نیروگاه‌های بخاری می‌شود و متاسفانه این افزایش هزینه‌ها در محاسبات فروش برق در نظر گرفته نمی‌شود.
