پترونفت، شبکه خبری صنعت نفت ایران؛ ایران بزرگترین دارنده ذخایر نفتی و گاز جهان است و با توجه به برداشت از میدان‌های نفت و گازی خود، تا ۱۰۰ سال دیگر می‌تواند تولید منابع هیدروکربوری را ادامه دهد؛ با این حال تداوم روند تولید در صنعت نفت نیازمند سرمایه‌گذاری و استفاده از تجهیزات روز است. از سویی لازم است صنعت نفت ایران برای حفظ ظرفیت تولید و افزایش برداشت، جذب سرمایه را شتاب دهد.
«محسن خجسته‌مهر»، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در این باره با بیان اینکه برای افزایش ۵۰ درصدی ظرفیت تولید نفت و گاز در کشور نیازمند سرمایه‌گذاری ۱۶۰ میلیارد دلاری هستیم، اعلام کرد که با این سرمایه‌گذاری ظرفیت تولید نفت به ۵.۷ میلیون بشکه و ظرفیت تولید گاز به ۱.۵ میلیارد متر مکعب در روز می‌رسد.
وی البته تاکید کرد که طرح‌های مختلفی در حال اجراست و از سال آینده تولید نفت و گاز افزایش می‌یابد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
کدام طرح‌ها در اولویت شرکت ملی نفت ایران در سال ۱۴۰۲ است؟
اولویت نخست تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و اولویت دوم توسعه و آغاز تولید از میدان‌های مشترک نفت و گاز است و به طرح‌هایی که اجرا می‌شود فارغ از اینکه در کدام دولت بوده نگاه ملی داریم، زیرا باید از سرمایه مردم صیانت کنیم.
در دولت گذشته ۳۲ طرح موسوم به ای‌پی‌سی و ای‌پی‌دی برای نگهداشت تولید وجود داشت که متوقف شده بود و در دولت سیزدهم بر اجرای این طرح‌ها شتاب دادیم، در این دولت هفت طرح ازدیاد برداشت و نگهداشت تولید به بهره‌برداری رسیده و باقی نیز در مرحله بهره‌برداری است.
همچنین طرح ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ نیز در حال اجراست که همه گازهای همراه در میدان‌های غرب کارون به ظرفیت ۵۰۰ میلیون فوت مکعب را هدف‌گذاری کردیم که افزون بر دستاورد محیط زیستی، گازهای همراه به‌عنوان خوراک پتروشیمی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
افزایش ۷۰ درصدی ناوگان حفاری در میدان مشترک آزادگان
در توسعه میدان‌های نفتی نیز اولویت نخست را میدان آزادگان قرار دادیم. میدان آزادگان جزو ۱۰ میدان نفتی بزرگ جهان و بزرگترین میدان مشترک نفتی است که در دولت سیزدهم با هدف افزایش تولید نفت، ناوگان حفاری را تا ۷۰ درصد بیشتر کردیم.
افزون بر این، برای توسعه یکپارچه آزادگان شمالی و جنوبی تفاهم‌نامه‌ای با ۶ بانک بزرگ و ۶ شرکت اکتشاف و تولید ایرانی به ارزش هفت میلیارد دلار امضا شد و اکنون شرکتی تشکیل شده تا در طول هفت سال تولید از آزادگان از ۲۰۰ هزار بشکه در روز به ۵۷۰ هزار بشکه برسد.
در میدان‌های مشترک آبان و پایدار غرب که از دولت پیشین طرح توسعه داشت، ناوگان حفاری را ۷۰ درصد رشد دادیم و تولید افزایش پیدا کرده است. همچنین قرارداد توسعه میدان‌های مشترک یاران شمالی و جنوبی را تنفیذ کردیم و عملیات اجرایی آن آغاز شده است.
همچنین می‌توان به تنفیذ قرارداد میدان مشترک سهراب در خوزستان، امضای قرارداد لایه نفتی پارس جنوبی، تکمیل طرح افزایش برداشت از میدان نفتشهر، سرعت در اجرای پروژه نگهداشت توان تولید میدان یادآوران و افزایش تولید از میدان مشترک آزادگان در دولت سیزدهم اشاره کرد.
اکنون میدان‌های آزادگان شمالی و جنوبی روزانه ۲۰۰ هزار بشکه تولید دارد که تولید از آزادگان جنوبی از ۸۳ هزار بشکه به ۱۱۵ هزار بشکه در روز افزایش یافته است، از سویی میدان‌های سپهر و جفیر در فروردین‌ماه به بهره‌برداری می‌رسند.
شورای اقتصاد مجوزهای مختلفی برای اجرای طرح‌های نفتی داشته است. مهمترین این مصوبه‌ها کدام است و آیا این طرح‌ها به مرحله اجرا رسیده‌اند؟
قرارداد احیای چاه‌های کم‌بازده در برخی موارد به امضا رسیده و برای احیای این چاه‌ها در مجموع ۵۰۰ میلیون دلار از سوی شورای اقتصاد مصوب شده است.
سرمایه‌گذاری ۳.۶ میلیارد دلاری برای افزای تولید گاز
یک بسته افزایش تولید گاز نیز به ارزش ۳.۶ میلیارد دلار از سوی شورای اقتصاد تصویب شده که مربوط به اجرای طرح‌های افزایش برداشت از ۱۳ میدان گازی است که ۲ مورد آن در حال اجراست. در دیگر موارد نیز با امضای قرارداد محرمانگی در انتظار ارائه طرح توسعه و امضای قرارداد با شرکت‌ها هستیم که با اجرای این طرح‌ها در مجموع ۱۴۲ میلیون متر مکعب به ظرفیت تولید گاز و ۱۰۰ هزار بشکه به تولید میعانات گازی افزوده می‌شود.
تازه‌ترین وضع همکاری ایران با شرکت‌های روسی پس از امضای تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد دلاری با گازپروم چیست؟
با روس‌ها ۴.۵ میلیارد دلار در هفت میدان نفتی قرارداد داریم و در ادامه نیز تعدادی از میدان‌های نفتی و گازی در این مدت وارد فاز مطالعه شده و در مواردی این مطالعات توسط شرکت‌های روسی تکمیل شده است.
با توجه به مخازن گسترده نفت و گاز ایران، برنامه برای افزایش ظرفیت تولید نفت با هدف تولید ثروت و بالا بردن قدرت چانه‌زنی ایران وجود دارد؟
ظرفیت‌سازی برای تولید نفت به صورت بهینه انجام می‌شود و یکی از مواردی که باید مورد توجه باشد ظرفیت‌سازی با نگاه به کمیت اقتصادی است؛ داشتن ظرفیت تولید روزانه چهار میلیون بشکه با توجه به بازار نفت ایران در آینده و برنامه‌های نگهداشت توان تولید و چشم‌اندازی که از شرایط مربوط به محیط خارجی پیش روی ایران است، یک ظرفیت بهینه و مطمئن به شمار می‌رود.
همچنین برنامه‌های بلندمدت نیز داریم و اگر ۸۹ میلیارد دلار در بخش نفت سرمایه‌گذاری کنیم ظرفیت تولید به ۵.۷ میلیون بشکه در روز می‌رسد و با سرمایه‌گذاری ۷۱ میلیارد دلاری می‌توانیم ظرفیت تولید گاز را به روزانه ۱.۵ میلیارد متر مکعب گاز برسانیم.
برنامه‌ای برای تامین پایدار خوراک واحدهای پتروشیمی در دولت سیزدهم وجود دارد؟
تامین پایدار خوراک بالادستی مورد نیاز واحدهای پتروشیمی مستلزم انجام سرمایه‌گذاری است و اگر سرمایه‌گذاری انجام نشود، طبیعی است که در شرایطی با کمبود خوراک روبه‌رو باشیم. البته با ابتکار وزارت نفت در دولت سیزدهم، سرمایه‌گذاری در طرح‌های بالادستی نفت و گاز را به شرکت‌ها و هلدینگ‌های پتروشیمی واگذار کردیم تا با توسعه این میدان‌ها افزون بر بازگشت اصل و فرع سرمایه، اولویت برداشت خوراک با پتروشیمی‌ها باشد.
حضور پتروشیمی‌ها در فعالیت‌های بالادستی صنعت نفت
اکنون با برخی از پتروشیمی‌ها تفاهم‌نامه امضا کردیم و یک قرارداد ۱.۱ میلیارد دلاری با چند شرکت پتروشیمی برای جمع‌آوری گازهای فلر امضا شده است تا با ارسال به پالایشگاه بیدبلند و تفکیک گاز، خوراک پتروشیمی‌ها تامین شود.
سهم ساخت داخل در اجرای طرح‌ها و پروژه‌های نفتی ایران چقدر است؟
بر اساس آماری که سازندگان داخلی ارائه دادند، ۸۵ درصد از کالاهای مورد نیاز صنعت نفت از ظرفیت داخلی استفاده شده است.
تجهیزات متعددی در بخش بالادستی و پایین‌دستی ساخته شده است. با توجه به اینکه فعالیت‌های اکتشافی نفت و گاز در ایران به لایه‌های عمیق‌تر رسیده، نیازمند تجهیزات ویژه‌ای هستیم که در این مورد تاج سرچاهی نفتی با فشار ۱۵ هزار پی‌اس‌آی توسط یک شرکت ایرانی ساخته شده و رشته‌های درون‌چاهی با فشار بالا نیز افزون بر ساخت در داخل در میدان‌های سپهر و جفیر استفاده شود.
همچنین حدود ۱۴ قلم کالای مورد نیاز و پر تکرار را مانند ۱۰ قلم کالا برنامه‌ریزی کردیم و کار آغاز شده و سازندگان می‌توانند در قالب تولید بار اول برای ساخت اقدام کنند؛ طبق آماری که معاونت علمی ریاست‌جمهوری اعلام کرده، وزارت نفت رتبه نخست را در تولید بار اول بین همه دستگاه‌های اجرایی داشته است. از سوی دیگر تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در صنعت نفت از ۱۵۰ شرکت به ۵۰۰ شرکت در دولت سیزدهم رسیده است.
